PROFILAKTYKA CUKRZYCY

Dzieci - profilaktyka cukrzycy

Cukrzyca u dzieci w Polsce
U dzieci może wystąpić zarówno cukrzyca typu 1 (ponad 90% przypadków), która jest chorobą
autoimmunologiczną,
jak i typu 2, spowodowaną przede wszystkim przez czynniki środowiskowe (zła dieta, brak
aktywności fizycznej).
W ciągu ostatnich 25 lat zachorowalność na cukrzycę typu
1 zwiększyła się 5-krotnie.
22% dzieci i młodzieży w wieku 9-18 lat zmaga się z nadwagą lub otyłością, a to główne czynniki
sprzyjające cukrzycy typu 2.

Cukrzyca typu 1

Czym się charakteryzuje?
Wynika z niedoboru lub całkowitego braku insuliny, wytwarzanej przez komórki trzustki, z powodu
ich niszczenia przez układ odpornościowy. Insulina ma za zadanie transport cukru z krwi do
komórek ciała. Cukrzyca typu 1 wymaga podawania choremu insuliny podskórnie, aby
utrzymywać prawidłowy poziom cukru we krwi. 

Niepokojące objawy
 Nadmierne pragnienie.
 Częste oddawanie dużych ilości moczu, także w nocy.
 Zmęczenie, apatia.
 Chudnięcie.
 Zajady w kącikach ust.
 Zapach acetonu z ust.
 Zaburzenia widzenia.

Profilaktyka
Aktualnie cukrzycy typu 1 nie można zapobiec, można jedynie opóźnić jej początek. Przypuszcza
się, że niektóre czynniki środowiskowe mogą mieć wpływ na inicjowanie choroby u dzieci z
predyspozycją genetyczną. Dlatego warto obniżać czynniki ryzyka przez:
 unikanie infekcji i prawidłowe ich leczenie;
 podawanie dziecku witaminy D (w ilości uzgodnionej z lekarzem);
 unikanie stresu;
 karmienie piersią i unikanie zbyt wczesnego (przed czwartym miesiącem życia) lub zbyt późnego
(powyżej szóstego miesiąca życia) rozszerzania diety;
 unikanie nadmiaru cukrów i węglowodanów oraz pokarmów wysokoprzetworzonych (o wysokim
indeksie glikemicznym).

Cukrzyca typu 2

To przewlekłe schorzenie metaboliczne, które zaburza mechanizmy wykorzystania glukozy w
organizmie. U jego podłoża leży tzw. insulinooporność (oporność ciała na insulinę). W jej efekcie,
organizm produkuje nadmierne ilości hormonu - insuliny, co prowadzi do niewydolności trzustki

Niepokojące objawy
 Zwykle przypadkowo stwierdzone podwyższenie glukozy we krwi.
 Otyłość.
 Przebarwienia skóry na szyi, w dołach pachowych i pachwinach.
 Zmęczenie, senność.
 Pogorszenie ostrości wzroku.
 Infekcje intymne

Profilaktyka
Kluczowe w profilaktyce cukrzycy typu 2 są aktywność fizyczna
i ukształtowanie u dzieci prawidłowych nawyków żywieniowych tj.:
 regularne spożywanie posiłków (4-5 posiłków co 3-4 godziny);
 niedopuszczanie do przegłodzenia lub przejedzenia;
 picie odpowiedniej ilości wody;
 jedzenie węglowodanów złożonych (produkty pełnoziarniste - z tzw. „ciemnej mąki”, warzywa,
nasiona roślin strączkowych);
 unikanie węglowodanów prostych (znajdują się np. w słodyczach, słodzonych napojach,
produktach zbożowych z pełnego przemiału
- z tzw. „białej mąki”, ale także w owocach i produktach mlecznych);
 ograniczenie niezdrowych przekąsek (np. chipsów), żywności przetworzonej (zawierającej
sztuczne barwniki, konserwanty, dużo cukru, soli i tłuszczu).

Rodzicu pamiętaj
 Nie podawaj dziecku słodyczy na pocieszenie czy w formie nagrody za dobre zachowanie.
 Naucz dziecko po jakie zdrowe przekąski może sięgać w ciągu dnia
i zadbaj o ich wcześniejsze przygotowanie.
 Nie kupuj dziecku słodkich napojów, naucz je pić wodę.
 Daj dziecku dobry przykład.
 Zapewnij dziecku odpowiednią aktywność fizyczną.
 Czytaj etykiety produktów - wybieraj żywność z mniejszą zawartością cukru.
 Gdy zaobserwujesz u dziecka pierwsze objawy cukrzycy, koniecznie udaj się do lekarza
rodzinnego w celu wykonania badania poziomu glukozy na czczo.

                              Wzmaga się aktywność kleszczy

Szanowni Państwo,

pierwsze osobniki kleszczy stają się aktywne już na przełomie lutego i marca. Kleszcz może mieć wielkość główki od szpilki, ale po najedzeniu się zwiększa swój rozmiar wielokrotnie. Czeka na żywiciela na krzewach, w trawie, w miejscach wilgotnych. Ich ukąszenie choć bezbolesne, może wiązać się z ryzykiem zakażenia chorobami odkleszczowymi.

Nieleczona borelioza może prowadzić do wielu groźnych powikłań

Borelioza, inaczej choroba z Lyme, to choroba bakteryjna. Niewielki odsetek kleszczy jest nosicielami i nie każdy kontakt z zakażonym kleszczem powoduje zachorowanie, ale jeśli borelioza się rozwinie, może prowadzić do poważnych powikłań. Borelioza może rozwijać się w ciągu miesięcy, a nawet lat. Bezwzględnie trzeba ją leczyć. Dlatego już pierwsze objawy wymagają antybiotykoterapii.

Obserwujemy wzrost liczby zachorowań na choroby odkleszczowe

W 2023 r. ponad 104 tys. osób zachorowało na choroby odkleszczowe, wśród których 99% stanowiła borelioza. W najnowszym raporcie Narodowego Funduszu Zdrowia  dotyczącym chorób odkleszczowych widać również wyraźną sezonowość zachorowań.

Najwięcej pacjentów zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu z chorobą odkleszczową w miesiącach wakacyjnych, tj. od czerwca do sierpnia, kiedy spędzamy więcej czasu wśród zieleni.

Badaj siebie, nie kleszcza

Badanie kleszcza pozwala jedynie określić, czy jest on nosicielem krętków Borrelia. Dodatni wynik nie potwierdza przeniesienia krętków do organizmu ludzkiego. Nie można zatem na podstawie badania kleszcza potwierdzić, że doszło do zarażenia u człowieka.

– Takie badanie, zgodnie z przepisami, nie może być uznane za badanie diagnostyczne. Co więcej, nie jest także rekomendowane przez gremia naukowców oraz specjalistów w dziedzinie chorób zakaźnych – informuje Monika Pintal-Ślimak, prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych.

Kleszcza wkłutego w skórę, należy usunąć jak najszybciej

Im dłużej kleszcz ma kontakt z krwią człowieka, tym większe jest ryzyko zakażenia. Znaczący wzrost ryzyka zakażenia bakterią przenoszoną przez kleszcze pojawia się po 36 godzinach od momentu wkłucia. W aptekach dostępne są odpowiednie narzędzia do bezpiecznego i skutecznego, samodzielnego usuwania kleszczy. Wszystkie z nich gwarantują bezpieczne uchwycenie kleszcza bliżej skóry i skuteczne wyciągnięcie go.

Narodowy Fundusz Zdrowia w najnowszym Poradniku Pacjenta podpowiada, jak rozpoznać zakażenie, kiedy udać się po pomoc do lekarza oraz co zrobić kiedy kleszcz pozostanie w skórze.

Poradnik pacjenta to kompleksowy materiał informacyjny o systemie ochrony zdrowia i profilaktyce. Wszystkie poradniki dostępne są na stronie https://www.nfz.gov.pl/dla-pacjenta/poradnik-pacjenta/